Atıf atmak, dipnot göstermek veya referans vermek gibi farklı şekilde karşımıza çıkan başka kaynaklardan yararlanmayı eserde gösterme konusu önemi bir konudur.
Bir makale hazırlarken öncelikle makale konumuzu tespit eder sonrasında bu konunun sınırlamasını yaparız ve sonraki aşama ise bu konu ile ilgili daha önce ne kim ne yazmış onları araştırır toplarız, bu literatür taraması olarak adlandırılır. Sonraki adım bulduğumuz bu kaynakları fişleriz (kategorize ederiz.) sonraki aşama bu kaynakları okuruz. Okurken kısa notlar alır hangi kaynağın bizim için yararlı olduğunu tespit ederiz. yararlı kaynakları diğerlerinden ayırırız. Ayırdığımız bu kaynakları tekrar okur bu kaynakların hangi bölümlerinin, hangi sayfaların bizim için yararlı olduğunun tespitini yaparak bir eleme daha yaparız. Dikkat edersen henüz atıf konusuna geçemedim. bu tespit yapıldıktan sonra bir plan hazırlarız makalemizin başlıkları neler olacaktır yani ne yazacağımızın planını yapmamız gerek, giriş, tartışma, sonuç. Önemli olan bölüm tartışma bölümüdür. Giriş ve sonuç bölümünde atıf kullanılmaz. Giriş ve sonuç bölümü makale yazarken en son yazmamız gereken bölümlerdir. Tartışma bölümünün planını yapmadan önce dikkat edersen kaynakları iki defa okuduk kafamızda ne yazacağımı şekillendi, bu planı elde ettikten sonra işin yüzde 80 kısımını hal etmiş olmaktayız. plan sayesinde neyi yazacağımı biliyorum artık. Bu plana göre kaynaklarımı tekrar okuyor ve yorumlama yapıyorum. Bu yorumlamayı yaparken kaynaklarda tespit ettiğim yerleri kendi cümlelerimle yorumluyorum. Kendi kelimelerimle. Yani okuyorum kitaptaki bölümü sonra kitabı kapatıp kendim olayı tekrar anlatıyorum. Tabi okurken olayı hatırlamak için kendimce anahtar kelimeler türetiyorum. sonra yazarken bu kelimelere bakıyorum olayı daha ayrıntılı anlatmama yardımcı oluyorlar. Halen atıf yok. Eğer yorumlama yaptığım yazar bilinenin dışında farklı bir bilgi veriyorsa ve bende bu bilgiyi yine kendi cümlelerimle kullanıyorsam o zaman yazarın adını vererek atıf atarım. örnek: herkesin bildiği bir bilgi kendi cümlelerimle yazıyorum, kaynağa bakıyorum; Atatürk, 19 Mayıs 1919'da 9. ordu müfettişi yetkisi ile Samsun'a çıktı. (yorumladım kendi cümlelerimle genel bir bilgi bu bir çok kaynakta geçiyor atıfa gerek yok fakat) Bu konuda xxxx de Atatürk'ün Samsun'a çıkmadan önce yurdun düşman işgalinden kurtuluşunu planladığını asıl görev ve yetkisinin bu olduğunu belirtmektedir. (işte bu cümle farklı bir bilgi vermektedir ve bende bunu kullandım kendi cümlelerimle işte burada atıf atmam gerekli yani bu bilgiyi hangi yazarın hangi eserinin hangi sayfasında olduğunu okuyuculara göstermem gerekli. Dikkat ederseniz kendi cümlelerimle bu bilgiyi verdim. Bu atıf türüne indirekt, atıf denmektedir yani dolaylı atıf çünkü anlatımı siz kendi cümlelerinizle bilginin özünü bozmadan iddia sahibinin ismini vererekre kullanıyorsunuz. ) xxxxx de bu konuda yyyyy adlı eserinde şöyle demektedir.
"dgfgfgfgfgfgfgfgfgfgfgfgsdkfsdfjdfldfldsflsdfljsdfdslkfdslfdfldfdlfdsfjdfkdsfj"
işte direk olarak kaynaktan alıp eserimize yerleştirdiğimiz bir bilgiye de atıf vermek zorundayız. Bu tür alıma direkt atıf diyoruz. Kendi cümlelerimizle değil diğer yazarın orjinal yazısını alıyoruz ve nereden aldığımızı kesinlikle belirtiyoruz. Bu tür atıf bir eserde çokça olmamalı ölçüsünde olmalı gereksiz yere direkt atıflara yer verilmemelidir. Direkt olarak aldığımız yer bir iki satırı geçmiyorsa normal yazı akışımızın içinde kullanabiliriz ama üçten fazla satırı geçiyorsa bir satır boşluk verip bir tab tuşu ile içeriden başlatmamız ve tırnak içerisine almamız gereklidir.
Atıf stilini iyi bilmemiz gerekir. Yazıya başlamadan önce hangi atıf stilini kullanacağımızı önceden kararlaştırmalı elle atıf veriyorsak bu stil hakkında her türlü kaynağın ne şekilde ekleneceği konusunda öncesinden bir eğitim almalıyız. Unutmayalım ki her atıf stilinin kendisine has kaynakça stili de bulunmaktadır. bu konuda da oldukça pratik sahibi olmamız gereklidir. Eğer bu konuda bir program kullanıyorsak örneğin zotero gibi işimiz oldukça hafifleyecektir. Program kullanımında önemli olan noktalar ise kaynak künyelerinin doğru bir şekilde eklenmesi, internetten kaynak künyesi eklenirken dikkat edilmesi, wordda eseri hazırlarken programın word ile olan eklentisi hakkında iyi bilgi sahibi olunması ve kesinlikle verilen atıfların düzenlemesini yine programın yani zoteronun word eklentisi ile yapılmasının zorunluluğunun bilinmesinde oldukça yarar vardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder