1 Kasım 2015 Pazar

Tez ve Makale Yazarken ÖZET Nasıl Çıkarırız?

Akademik yola girmiş her arkadaşın karşılacağı en önemli sorunlardan biri özet çıkarma konusundadır. Bu sorunun genel dayanağı ilkokuldan başlar. Özet çıkarmak ne demek, nasıl özet çıkarılır, metotları varmıdır, değişik yöntemler varmıdır, baştan bir satır ortadan bir satır alttan da bir satır alsam yeterli olur mu, gibi sorular genellikle kökenli sorulardır uzun yıllara dayanır.
Yazma işi yetenek ister, bu yeteneğimizin mutlaka ilkokuldan beri hem aile hem de öğretmenler tarafından geliştirilmesi ve kontrol edilmesi ve hatta yönlendirilmesi gerekir, ama ne yazık ki şahsım üzerinde geliştirilmedi, diğer arkadaşaları bilmem. Ben tez aşamasında bunun çok büyük bir sıkıntısını çektim. Geriye dönüp bakıyorum hep oraya bakarak yada buraya bakarak yazmışım yada dikte ettirtilerek yazmışım ilkokul, ortaokul ve lisede, yani yüksek eğitimden önceki eğitim hayatımda. Baktım bu iş böyle olmayacak hemen araştırdım youtube da bu konuda izlemediğim yabancı video kalmadı nette her türlü siteyi araştırdım. Şimdi sizinle paylaşayım.

Öncelikle özeti kendi kelimelerimizle yazıyoruz. Bu işin programı yok. Kendimiz yazacağız, ne kadar pratik olursak o kadar hızlı ve temiz yazarız. Yazmak için elbette okumak gerek çünkü kavram ve terimlere hakim olmak için okumak gerek. Neyse ben tekrar döneyim özet konusuna, bu konu tez ve makale yazımında çok önemli çünkü tezimizi ve makalemizi bu özetlerden yazacağız. 



Akademik alanda yazılan her paragrafın bir giriş gelişme ve sonuç bölümünden oluştuğunu unutmayalım, zaten böyle bir paragraf yapısına hakim olmadan yazan her akademisyen yazım işini bilmiyor demektir. Bu da bize ders olsun, bana da, bunu dikkate alarak ilerideki yazılarımızı yazalım. Neyse, çıkaracığımız özette aynı yapıya sahip olmalıdır. Önce özet çıkaracağımız makaleyi tamamıyla bir okuyalım başlığını not edelim yazarını not edelim sayfamızın başına, makalenin her tarafından özet çıkarmanın anlamı yok, bize yarayan paragrafları bulalım onlara işaret verelim tekrar döndüğümüzde nereleri yazmamız gerektiğini bilelim. Sonrada bilgisayarda yazmaya başlayalım, bilgisayar diyorum, kimisi diyor ben elle yazıyorum sonra bilgisayara atıyorum, geç bunu, ben vakit bulamıyorum bilgisayarda yazmaya bırak önce ell yazmayı, hem bilgisayarda bilgiler kalıcı neyi nerede yazdığın belli (bu konu üzerinde tekrar duracağım ki zaten blogda bu konuda dersler var, check yapın lütfen), nerede kaldık, şimdi nasıl yazacağız sorusuna gelelim. En iyi metot “Cornel” metodu. Nedir bu hocam diyorsanız açıklayayım basitçe, arkadaşlar makalede, kitapta herneyse artık, belirlediğiniz paragrafı okuyoruz. Bir tarafta da word (bu metoda uygun word şablonu oluşturdum epey kullandım fakat OneNotu keşfettim özet ve not alırken worda gerek yok) açık ve boş bir sayfa var ekranda, biz bu sayfayı ikiye bölelim, bölemiyorsak iki satırlı yada iki sütunlu bir tablo yapalım, çok ayrıntıya girmeden işin mantığını anlatıyorum, tablonun sol bölümüne makaleyi okurken anahtar kelimeler yazalım alt alta, yani bize hatırlatma yapacak kısa cümlecikler yazalım, paragrafı bitirelim ve sonuçta cümleciklerimizi yazdık, makaleyi kapatın ve hiç ara vermeden anladığımız olayı kendi cümlelerimizle yanda aldığımız cümlecikleri kafamızda canlandırarak olayı tekrar yazıyoruz, yazdığımız yazı uzun veya kısa olabilir çünkü o sizin bakış açınızdan ve bilgi dağarciğınızdan kaynaklanan bir durum ama sonuçta sizin orjinal üretiminiz, önemli değil, işte bu yazdığınız orjinal metin. Yarın bu özetleri kullansanız bile intihal olmaz. Bu konuda OneNote programını öneriyorum ve onun derslerinide hazırlıyorum hatta blogumda bu konuda hazırladığım bir ders var, lütfen bir bakın bir fikir vermesi açısından önemli. OneNote programı not alırken çok başarılı aynı zamanda türkçe imla ve dil bilgisi düzenlemesi de var word gibi, bu özellik sayesinde hatalarımızı anında düzeltir sonra zaman kaybı yaşamayız. Özet çıkarma işini hal ettiyseniz kimse önünüzde duramaz. Yazma işi zor ama bir okadarda zevkli, örneğin ben bu makaleyi kendi kafamdan yazdım yarım saatte. Yani zamanla insan alışıyor bilgisayarı iyi kullanıyor. 



Böyle özet yazmaya devam, belkide sizin geliştirdiğiniz bir sistem vardır. Bu iş herkese göre değişir. Yorum bölümünde paylaşırsanız blogun bizde haberdar oluruz bir katkıda siz yapmış olırsunuz. Herkesin stili farklıdır. Özet cıkarma işini kavrarsak karşılacağımız her durum her arşiv belgesinin yorumlanmasında bile büyük kolaylık elde edeceğiz. Kesinlikle kendi kelimelrimizle yazacağız. Kelime oyunları yaparak yada kelimelerin yerlerini değiştirerek not hazırlamak iyi bir yol değil. Unutma yarın jürinin önüne çıkıp sorgulanacaksın, kendi cümlelerinle yazdığın için herşey kafanda olup sorun yaşamayacaksın. Ileride bu notlar birikecek, ben bunları nasıl birleştireceğim nerede neyi kullanacağım soruları başlayacak, korkmayın onlarda basit, onlarında programları var onlarında deslerini anlatacağım. Blogu izleyin lütfen.

Bu dersimizde, Özet nasıl çıkarılır konusuna değinerek kendi tecrübelerimden bir demet sunmaya çalıştım. Umarım yararlı olmuşumdur. Herkse kolay gelsin.

Celal Öney

Şanlıurfa 2015

8 yorum:

Unknown dedi ki...

Hocam ilginiz ve birikiminizi aktarmaniz dolayisiyla buyuk bir eksikligi dolduruyorsunuz. Tesekkur ederim paylasimlar icin.programları uygulayabilmek isterim ama gecmis aliskanliklardan siyrilmak zor olacak. Umarim basarabilirim

celal öney dedi ki...

rica ederim, inşallah daha yazacağım, alışkanlıklardan kurtul, yoksa teknolojinin bir anlamı kalmaz, dünya teknolojiyi kullanıyor, geri kalmamız lazım, saygılar

Unknown dedi ki...

geri kalmayalım hocam ilerleyelim : ))
deneyeceğilm; anahtar kelime + kendi cümlelerim;teşekkürler

Unknown dedi ki...

elinize sağlık, çok güzel. makaleyle ilgili bir sorum olacaktı.. tezde kullandığımız kaynak ile makaledeki kaynaklar aynı olmak zorundamı? farklı kaynaklardan makalenin tartışma kısmını yazabilirmiyiz?

Unknown dedi ki...
Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.
celal öney dedi ki...

ilginiz için teşekür ederim, tavsiylerinizi dikkate alarak bundan sonra göndereceğim yazıları birden fazla ve daha dikkatli okuduktan sonra bloga yükleyeceğim. Saygılar.

Unknown dedi ki...

bu zorlu yola girmiş birine ışık tuttunuz teşekkür ederim

Unknown dedi ki...

Hocam makaleyi ozetlerken kendi fikrim
izi, o makaleye ilgili değerlendirmemizi de yazacak miyiz?

Popüler Yayınlar