Mendeley programına başlamadan önce bilmeniz gereken 5 önemli bölüm.

Kıymetli arkadaşlar, Mendeley programı 5 önemli bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerin ne anlama geldiğini ve biz araştırmacılara neler kazandırabileceğini anlamadan programı iyi bir kapasite ile kullanmak pek mümkün olmayacaktır. Bu nedenle bu dersimizde en büyük yardımcımız olacak programa bir adım daha yaklaşarak onun sahip olduğu bölümleri kısaca anlatmaya çalışacağım.

1. Mendeley Desktop
   
   Arkadaşlar, Mendeley programını kullanmaya karar verdiğimizde öncelikle bu programı bilgisayarımıza indirip kurmalıyız. Programı nereden indireceğiz, elbette kendi sitesinden diğer sitelerden indirmeye çalışmamanızı tavsiye ederim çünkü diğer indirme sitelerinde programın alt versiyonlarına link verilmiş olup siz indirmeye kalktığınızda programın eski versiyonlarını indirip sonra güncelleştirmeler ile zaman kaybetmeyiniz. Bu linkten programın en son versiyonuna ulaşmanız mümkündür. Indirdiğimiz bu programa Mendeley Desktop diyorlar. Mendeley programını bilgisayarımıza kurar kurmaz hemen bizden kullanıcı adı ve şifre istenmektedir. Programın masa üstü versiyonunu kullanabilmemiz için programı indirdiğimiz siteye tekrar geri dönerek hemen bir hesap açmamız gerekecektir. Programın istediği bilgileri girdiğimiz taktirde mendeley açılır ve aynı zamanda girdiğin hesap ile bağlantı kurar ve senkronizasyona hazır hale gelir. Bu da şu demektir. Programın hem masaüstü versiyonu var hem de online versiyonu var. Masaüstü programı kullanırken internet bağlantınız varsa program yaptığınız tüm değişiklikleri ve hatta eklediğiniz pdfleri bile online hesabınıza aktarır. Programın online bölümünün olması bilgilerinize istediğiniz yerden ulaşabilmenizi kolaylaştırır ve aynı zamanda bilgisayarınız çöktükten sonra bile programı tekrar kurar kurmaz tüm bilgileriniz tekrar sınıflandırılmış bir şekilde masaüstü mendeley programına geri aktarılır.
2. Mendeley Web
   
   Mendeley programının diğer bir bölümü web ile ilgilidir. Programın web sitesi, masaüstüne kurduğumuz programın yaptığının aynısını yapar. Masaüstü programda oluşturmuş olduğun her şey programın online versiyonunda da vardır. Bu durum bir araştırmacı için çok önemlidir. Bilgisayara bağlı kalmadan da her yerden oluşturmuş olduğun bibliyografyaları kontrol edebilirsin. Kaynaklara eklemiş olduğun resim, pdf ve not gibi eklentilerini de kontrol edebilirsin çünkü program iyi bir hosting alanı kullanıcıya sağlamaktadır. Programın web sitesi versiyonu aynı zamanda akademisyenlerin de tanışma ve bilgi alışverişinde bulunduğu bir plartfom olma özelliğini de göstermektedir. Guruplar kurabilir yada var olan guruplara dahil olabilerek akademik çevremizin gelişmesine de Mendeley programı imkan tanımaktadır.
3. Senkrinizasyon
   
   Arkadaşlar, araştırma sürecinde edindiğimiz yazınsal ve görsel dataların bilgisayarın çökmesiyle yok olması kadar kötü bir şey yoktur. Akademik araştırmacı her zaman diken üstünde olmalıdır. Hazinesi olan kaynaklarını internette iyi bir şekilde muhafaza etmeli ve çok kolay bir şekilde bu hazineyi kontrol etmelidir. Kontrolden kastım ekleme, çıkarma ve düzeltme yapıldığında bu tür değişikliklerin bilgileri sakladığımız alana direkt yansıması gerekmektedir. Aksi takdirde araştırma süreci uzayınca toplanılan kaynakların sınıflandırılması büyük bir problem olarak karşımıza çıkacaktır. Mendeley programı bu soruna da çözüm üreterek masaüstü programı direkt internetteki hesaba bağlayarak senkrinizasyona başlar, yaptığınız değişikilikleri anında aktarır. Ayrıca, eğerki siz offline çalışmalar gerçekleştirdiyseniz bile program bunu internete bağlanır bağlanmaz siz çalışrken sizi rahatsız etmeden sitedeki alanınıza yansıtır. Şu eklendi mi, şu düzeltmeyi yaptım acaba program bunu da ekledi mi gibi sorular artık yok.
4. İnternetten Kırpma (Web Impoter)
   
   Araştırma işine başladığımız zaman ilk adresimiz hep internet olur. İnternette bulduğumuz kaynakları fotoları gelişi güzel bir klasör açar hepsini onun içine atarız. Sınıflandırma işini hep geriye atar ve sonrasında bile dataları kaydettiğimiz o klasörlere bile hiç bakmayız ve sarf ettiğimiz zaman ve emeğimiz hep boşa gider, akılda kalan bir iki makale ismi veya kitap ismi olur. Mendeley programı bilgisayarımıza kurulduğunda bir eklentisini de kullandığımız internet browser dediğimiz tarayıcıya da ekler, bu eklenti siz araştırma yaparken makaleleri kitapların künyelerini, google bookstaki kitapların künyelerini pdfsi olan makaleleri belirler ve indirilmesini önerir, sen sadece seçip seçip hangi bölüme eklenmesi gerektiğini bildirirsin. Mendeley topladığı bilgilerin künyelerini makale veya tez yazımında kullanmak için hazır hale getirir. Kitap ismi makale künyesi girmekten kurtulduk.
5. Atıf atma eklentisi (Citation Plugin)
   
   Evet arkadaşlar bu derste tanıtacağım son bölüm Mendeley programının word programına eklentisidir. Bu eklenti sayesinde Mendeley programı word programı ile ilişki kurarak mendeley programında o ana kadar hazırladığımız datayı wordda yazımızı yazarken hazır halde tutarak dipnot vermek istediğimizde devreye girer. Otomatik dipnot sayısı girer. Birden fazla yazarlı eserlerin girilmesinde büyük yardımcı olur. Kısacası yazdığımız eser ne kadar uzun olursa olsun eserde kullandığımız atıfların kontrolü artık çok basit. Bize kalan atıf atmak istediğimiz noktada, bu eklentiyi çağırmak ve bibliyografyamızdan atıf atmak istediğimiz eserin adını seçmek ve sonrasında sayfa aralığı girmek, hepsi bu kadar diğer işleri program kendisi hazırlamaktadır.

Kıymetli arkadaşlar dilim biraz bozuk olabilir, kusura bakmayın, urfa şivesini atamadım üstümden, belkide atmamalıyım. Neyse, dersler devam edecek inşallah herkesi usta yapacağım. Niyetim o. Kalın sağlıcakla lo.

Celal Öney