Bir makale okurken ve yazarken.

 

Değerli arkadaşlar bu yola girmiş bir araştırmacı olarak bir makale yazımının önemli bileşenleri şunlar olabilir, Neyi nerede bulacağını bilmek gerek, bulduğun bilgiyi bilimsel bilgiye çevirecek yöntem ve teknikleri bilmen gerek, bulduğun bilgiyi analiz edip yorumlayarak ondan yeni bir bilgi türetmeyi bilmen gerek, türettiğin bu bilgiyi bilim dünyasına nasıl kazandırılacağını bilmek gerek.

Belirlenmiş iyi bir soru(n)

Kaliteli bir literatür bilgisi

Literatürün hatasız bir şekilde fişlenmesi

İyi bir okuma

İyi bir soru fırtınası

İyi bir planlama

Edebi bir dil

İyi bir klavye ve on parmak yazım

Bunları bilip uygulayabilirseniz dünyanın en iyi yazarları veya akademisyenleri arasına girmemenize hiç bir neden yok.

Değerli arkadaşlar bir makale okurken, gözlem yapın, künye bilgileri nerede, yazar özeti hangi aşamalardan oluşturmuş, ne anlatıyor özette, anahtar kelimelerini nasıl seçmiş, makale hangi bölümlerden oluşmakta, sonuçta kendi şahsi değerlendirmesini yapabilmiş mi, girişi nasıl kaleme almış, girişte makalenin hangi alanlarına değinmiş, literatür tartışması yapmış mı, makalenin konusunu nasıl seçmiş, arşive girmiş mi yada yazdığı yeri gidip görmüş mü bu konulara değiniyor mu  kendisinden önce bu konuda araştırmacıların neyi eksik bıraktığına ve kendinsin bu eksikliği ne oranda giderdiğine değinmiş mi, makaleyi yazarken izlemiş olduğu araştırma metodu hakkında bilgi vermiş mi, kullandığı tablo, resim ve şekiller hakkında bilgi vermiş mi bunları nasıl veya nereden elde ettiğine değinmiş mi, kendisinin kaleme aldığı bu çalışmada eksik kalan yanlara girmiş mi, konuyu araştıracak olan araştırmacılara kaynakların nerede bulunacağı konusunda ipuçları ortaya koymuş mu?

Yazar makalenin dipnot sistemine hâkim mi, dipnotlar kusursuz bir şekilde aynı stilde metne işlenmiş mi bu durum aynı şekilde kaynakçada da takip edilmiş mi, yazar referans verirken vereceği referansın yazarının ismiyle referansına başlamış mıdır? Tartışma bölümünde konuyla alakalı başlıkları doğru tespit edebilmiş midir, belirlenen başlıklar altında paragraflar ile yazarın belirlemiş olduğu sorulara cevap aranmış mıdır? Her paragraf bir soruya cevap vermiş midir? Paragraflar arasında sıralamaya özen gösterilmiş midir? Yazar kendi şahsi ifadelerini kullanarak makaleye bir şahsiyet kazandırmış mıdır yani bu makale onun ağzından çıkmış diyebilir miyiz, her paragraf giriş gelişme ve sonuç bölümünden oluşuyor mu, paragraflarda ortaya konulan iddialar yazar tarafından referans verilerek temellendirilmiş midir? Bulunan arşiv belgeleri iyi okunarak bu paragraflarda verilen cevapların tutarlılığının artırılmasında düzgün bir şekilde kullanılmış mıdır? Tartışma bölümünde kullanılan tablolar değerlendirilmiş mi yani yorumlanmış mı, kullanılan resim ve şekillerin kaynakları düzgün bir şekilde yerleştirilmiş mi, yazar çoklu atıfları nasıl kullanmış, sayfa altındaki dipnotlarda yazar sadece referans kaynağını mı göstermiş ayrıca okuyucuyu bilgilendirme için de açıklamalarda bulunmuş mu, bulunduysa maskedeki edebi söyleme burada da devam etmiş mi? Yazar, imla kurallarına dikkat etmiş mi, metne akıcılık kazandırabilmiş mi? Literatürüne hâkim mi, literatürünü iyi okuduğu izlenimini yazısına aktara bilmiş mi?

Sonuç bölümünde yazar bir yargıya varmış mı, bu yargının analizini burada referans vermeden kendi başına yapabilmiş mi, okuyucuya tavsiyeleri, araştırmacıya tavsiyeleri satır aralarına gizlemeyi başarabilmiş mi?

Kaynakçayı düzgün eksiksiz ve istenilen atıf stilinin kaynakçasına göre düzenleyebilmiş mi? Kaynakların bilgilerini eksiksiz alfabetik sıralamış mı, arşiv belgelerinin kaynaklarını vermiş mi, bir Osmanlı arşiv belgesinin künye bilgilerinin nelerden oluştuğunu biliyor mu ve bunu tam olarak verebilmiş mi, kullandığı resim, şekil görüşme ve harita kaynaklarını kaynakçaya düzgün bir şekilde ve araştırmacının rahatlıkla ulaşabileceği bir şekilde yerleştirmiş mi? 

Makale yazımında genellikle resim, şekil ve belgeler metnin sonunda ekler kısmında verilir. Yazar bu ekleri hazırlarken ek numarası eklemiş midir, bu tür materyallerin altına okuyucuyu bilgilendirecek açıklamaları eklemiş midir? Makale yazımında belirli olan sayfa sayısına ulaşmış mıdır?  Bu soruları her zaman aklınızda dutun hem okurken hem de yazarken. Bu bir süreç kimse bir iki makale yazımında bu seviyelere gelemez ancak zaman ilerledikçe bu sorular bizi çok daha iyi makale yazım süreçlerine taşıyacağından eminim.

Saygılar.

Muş / 2020